పైథాగరస్‌కు శతాబ్దాల ముందే మన వేదయుగం నాటి గ్రంథాలలో కనిపించిన పైథాగరియన్ జ్యామితి

నేషన్‌వైడ్ ట్రైనింగ్ కవరేజ్ (ఎన్ఈపీ) 2020 కోసం కర్నాటక అధికారులు చాలా కాలం క్రితం అప్‌లోడ్ చేసిన ఒక పొజిషన్ పేపర్, అంకగణిత చరిత్రకారులు గతంలోనే గుర్తించిన ఒక విషయాన్ని పునరుద్ధరించింది. పైథాగరస్ సిద్ధాంతాన్ని మనం ఇప్పటికే గుర్తించామని, వేదకాలం నుండి భారతీయులకు ఇది తెలుసనేది చర్చకు వచ్చింది. గణిత శాస్త్రంలో త్రికోణమితి విభాగానికి చెందిన ఒక సిద్ధాంతం పైథాగరస్. దీనిని గ్రీకు గణిత శాస్త్రవేత్త పైథాగరస్ ప్రతిపాదించారు. ఈ సిద్ధాంతం మీద ప్రపంచంలో ఎంతోమంది పరిశోధనలు సాగించారు. ఈ సిద్ధాంతం ప్రకారం ఒక లంబకోణ త్రిభుజంలో కర్ణానికున్న వర్గం, మిగతా రెండు భుజాల వర్గాల మొత్తానికి సమానం. 

విదేశీయులు కనిపెట్టిన సూత్రంగా చెబుతున్న పైథాగరస్ సిద్దాంతాన్ని మనదేశానికి చెందిన భాస్కరాచార్యుడు ఏనాడో ఒక శ్లోకం ద్వారా తెలిపాడు. "వంశాగ్ర మూలాంతర భూమి వర్గో వంశోదృతస్తేన వృఘగ్యుతోనౌ| వంశౌతదర్దే భవత: క్రమేణ వశస్య ఖండే శ్రుతికోటి రూపే’’ ఈ శ్లోకానికి అర్థాన్ని గమనిస్తే కొంత ఎత్తున విరిగి పడి నేల వాలిన వెదురు గడ భూమితో చేరి లంబ కోణం త్రిభుజం రూపానికి అనుకృతి అవుతుంది. విరగక ముందున్న వెదురు పొడవు కర్ణ లంబాల యోగం, విరిగిన చోట ఎత్తు లంబం. వాలిన భాగం కర్ణము. భూమి వర్గాన్ని వంశం (వెదురు గడ ప్రమాణం) తో బాగించి ఈ లబ్ధాన్ని ప్రత్యేకంగా వంశానికి కలిపి, తీసి వేసి వచ్చిన ఫలితాన్ని, సగం చెస్తే కర్ణము, లంబ రూపంలో ఉన్న వంశ (వెదురు) ఖండాల కొలతలు తెలుస్తాయి. వైదిక సంస్కృతి వర్థిల్లిన కాలంలో సులభ సూత్రాల్లో యజ్ఞవాటికలు, హోమగుండాలు నిర్మించడంలో జ్యామితీయ సూత్రాలను పొందుపరిచారు. సింధూ నాగరికత ప్రజలకు, బాబిలోనియా నాగరికత ప్రజలకు అధిక కోణ త్రిభుజాల గురించి సమగ్రంగా తెలుసు. క్రీస్తుపూర్వం 2500 ప్రాంతంలో సింధూ నాగరికత ప్రజలకు రేఖా గణితం గురించి తెలుసు అనటానికి సాక్ష్యంగా హరప్పా, మొహంజోదారో తవ్వకాల్లో వృత్తాన్ని నిర్మించే సాధనమొకటి తవ్వకాల్లో బయపటపడింది. గ్రీకులు శాస్ర్తాలన్నింటిలో రేఖాగణితాన్ని ఉన్నతమైందిగా పేర్కొంటారు. బౌద్ధాయన సులభ సూత్రాల్లో పైథాగరస్‌ త్రికాల గురించిన చర్చ కనిపిస్తుంది.